ကန္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး အေရးေပၚ အဆင့္ ဆက္ထားမည္
16 May 2015 09:38(+0630) (လြန္ခဲ့ေသာ 4 နာရီ ခန္႔က)
 |
| အေမရိကန္သမၼတနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွ လူငယ္မ်ား ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ စိန္ရတု ခန္းမ တြင္ ေတြ႔ဆံု။ |
၁၉၉၇ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၂၀ ရက္ေန႔က အဲဒီအခ်ိန္ သမၼတ ဘီလ္ ကလင္တန္ လက္ထက္မွာ သမၼတရဲ႕အမိန္႔ေၾကညာစာ ထုတ္ ျပန္ၿပီး သတ္မွတ္ထားတဲ့ ႏွစ္ႏုိင္ငံဆက္ဆံေရး အေရးေပၚအဆင့္ဆိုတာကို လက္ရွိသမၼတ ဘရာ့ခ္ အိုဘားမားက ေနာက္ထပ္ တႏွစ္ သက္တမ္းထပ္တိုးလိုက္တာပါ။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ပိုင္းေတြအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သိသာထင္ရွားတဲ့ တိုးတက္မႈေတြရွိထားတယ္ဆိုတာကို သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္ရဲ႕ ေမလ ၁၅ ရက္ေန႔စြဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာ အက်ယ္တ၀့ံေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း အထူးသျဖင့္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေဒသ ေတြနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ပဋိပကၡေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ဆက္ျဖစ္ေနတဲ့အေပၚ စိုးရိမ္မႈေတြ ဆက္ရွိေနတာ၊ ျမန္မာ စစ္ဘက္ဟာ အရပ္သားအစိုးရရဲ႕ ႀကီးၾကပ္မႈေအာက္မွာ မရွိသေလာက္ျဖစ္ေနၿပီး အျပစ္ေပး အေရးယူမခံရဘဲ လုပ္ေဆာင္တာ မ်ဳိးေတြ မၾကာခဏ ဆက္ျဖစ္ေနတာ စတဲ့အေျခအေနေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ကို အေရးေပၚအဆင့္မွာ ဆက္ၿပီး သတ္မွတ္သြားဖုိ႔ လိုအပ္တယ္လုိ႔ ဆံုးျဖတ္တဲ့အေၾကာင္း သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာ မစၥတာအိုဘားမားက ေျပာ ထားပါတယ္။
ဒီလို အေရးေပၚအဆင့္ ဆက္ၿပီးသတ္မွတ္ေပမဲ့လည္း သက္ေရာက္မႈ တစံုတရာရွိလာလိမ့္မယ္လုိ႔ မျမင္သူကေတာ့ ၀ါရွင္တန္ အေျခစိုက္ Brookings Institute က ျမန္မာ့အေရးသုေတသီ Lax Rieffel ပါ။
“အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအၾကား ဆက္ဆံေရးအရ ေျပာမယ္ဆုိရင္ ဒီေၾကညာခ်က္ဟာ လက္ေတြ႔အားျဖင့္ သက္ေရာက္မႈ သိပ္ကိုနည္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ယံုၾကည္ပါတယ္။ သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္အဖို႔ ဒီေၾကညာခ်က္ဟာ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈ ဆက္ရွိေနေသးတယ္ဆိုတာကို ျပသေရး အေမရိကန္ဥပေဒအရ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္ခ်က္တခုျဖစ္တယ္ဆိုတာကို နားလည္ဖုိ႔ရာ အေရးႀကီးပါတယ္။”
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြကို လံုး၀ ႐ုပ္သိမ္းလိုက္ေသးတာမဟုတ္ ဘဲ ဆုိင္းင့ံထားတာသာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံဆက္ဆံေရး အေရးေပၚအဆင့္သတ္မွတ္ထားတာကို ဆက္ၿပီး သက္တမ္း တိုးဖို႔ ဥပေဒအရ လိုအပ္တာပါ။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီႏွစ္ကုန္ပိုင္း ေရြးေကာက္ပြဲေတြက်င္းပဖို႔ ရွိေနခ်ိန္မွာပဲ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကားဆက္ဆံေရးကို အေရးေပၚအဆင့္မွာ ဆက္ၿပီး ထားသြားဖုိ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဘက္က ေၾကညာတာပါ။ ဒါဟာ က်င္းပမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ဘယ္လိုအေျခ အေနရွိမယ္ ဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ခ်င္တဲ့သေဘာ၊ ေရြးေကာက္ပြဲေတြကေန ေပၚထြက္လာမယ့္အစိုးရဟာ ဘယ္လိုအစိုးရမ်ဳိး ျဖစ္မယ္ ဆုိတာ ေစာင့္ၾကည့္ခ်င္တဲ့ သေဘာလားလို႔ ေမးခြန္းထုတ္စရာရွိပါတယ္။
ဒီလို အေရးေပၚအဆင့္ဆက္ဆံေရး သတ္မွတ္ခ်က္ကို ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပၿပီးလို႔ အခုတိုးထားတဲ့သက္တမ္း တႏွစ္ျပည့္ၿပီး တဲ့ေနာက္ ႐ုပ္သိမ္းမလားဆိုတာကေတာ့ ေလာေလာဆယ္ မေျပာႏုိုင္ေသးဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲ ဘယ္လိုအေျခအေနရွိမယ္၊ ေရြး ေကာက္ပြဲၿပီးတဲ့ေနာက္ ဘယ္လိုအစိုးရမ်ဳိး တက္လာမယ္ဆိုတဲ့အေပၚမွာ လံုး၀ မွီတည္ေနတယ္လုိ႔ မစၥတာ Rieffel က သံုးသပ္ပါ တယ္။
“က်ေနာ္ေျပာႏုိင္တာကေတာ့ အခုကေန ေနာက္တႏွစ္ အၾကာမွာ ေပၚလာမယ့္ အစိုးရဟာ သန္႔ရွင္းတဲ့အစိုးရ၊ ပိုၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့အစိုးရ၊ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန ေက်နပ္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ လုပ္တဲ့အစိုးရမ်ဳိး ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႏွစ္္ႏုိင္ငံဆက္ဆံေရးကို ဒီလို အေရးေပၚအဆင့္ ထားရွိေရး ႐ုပ္သိမ္းႏုိင္ေျခရွိပါတယ္။”
အခုလို လုပ္ေဆာင္လိုက္ေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႀကိဳးပမ္းမႈေတြကို ဆက္ၿပီး အားေပးေထာက္ခံသြားဖုိ႔နဲ႔ ခုိင္မာအားေကာင္းေစဖို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ သႏၷိ႒ာန္အခိုင္အမာရွိပါတယ္လုိ႔ အိမ္ျဖဴေတာ္ေၾကညာခ်က္က ဆိုပါ တယ္။ ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရး ခုိင္မာေစဖို႔နဲ႔ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ႏုိင္ေစေရး ေသခ်ာေစဖို႔ အစိုးရနဲ႔ေရာ ျမန္မာ လူထုနဲ႔ပါ ဆက္ၿပီး လက္တြဲလုပ္ေဆာင္သြားမယ္လုိ႔လည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com
0 comments:
Post a Comment