လိဂ္ပြဲစဥ္တစ္ပြဲျဖစ္သည့္ ဧရာဝတီႏွင့္ ရန္ကုန္ယူႏုိက္တက္တုိ႔ပြဲတြင္ ဧရာဝတီကစားသမားမ်ား ဒိုင္ကို ေစာဒကတက္ေနစဥ္/ဓာတ္ပုံ-ညီညီလင္း
ေဘာလံုးပြဲတစ္ပြဲတြင္ ကြင္းလယ္ဒိုင္၏ စြမ္းေဆာင္ရည္မွာ အဓိကက်သည့္ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္ေနၿပီး ကြင္းလယ္ဒိုင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေၾကာင့္ နစ္နာခဲ့ရသည့္ ေဘာလံုးပြဲစဥ္မ်ားမွာ ကမၻာ့ေဘာလံုးရပ္၀န္းတြင္ မၾကာခဏျဖစ္ပြားေလ့ရွိသည္။
အလားတူ ျမန္မာေနရွင္နယ္ လိဂ္ၿပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္လည္း ကြင္းလယ္ဒိုင္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွား မ်ားေၾကာင့္ ေဘာလံုးပြဲမ်ား၌ ျပႆနာျဖစ္ပြားမႈမ်ားက မၾကာ ခဏျဖစ္ေပၚလာေနၿပီး ဒိုင္လူႀကီး မ်ား၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ျမင့္မားရန္ ပိုမိုျမႇင့္တင္ေရး လိုအပ္လာၿပီျဖစ္ သည္။
‘‘ျမန္မာလိဂ္ပြဲစဥ္ေတြက တစ္ပတ္ထက္တစ္ပတ္ပြဲအႀကိတ္အ နယ္ပြဲေကာင္းေတြျဖစ္လာဖို႔ထက္ ျပႆနာျဖစ္တဲ့ပြဲေတြ ပိုမ်ားလာ တယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ ဒိုင္လူႀကီးကိုင္တြယ္မႈ ညံ့ဖ်င္းလို႔လို႔ ေ၀ဖန္ၾကတယ္’’ဟု ျမန္မာေဘာလံုးပရိ သတ္တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
အနီးစပ္ဆံုးဥပမာအျဖစ္ ဗထူးကြင္းတြင္ ဇူလိုင္ ၅ ရက္က ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၅ ျမန္မာလိဂ္ ပြဲစဥ္ (၁၁) ရတနာပံုႏွင့္ ရန္ကုန္ပြဲ သည္ အႀကိတ္အနယ္ျဖစ္ခဲ့ေသာ္ လည္း ကြင္းလယ္ဒိုင္၏ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္မျပတ္သားမႈမ်ားေၾကာင့္ ပြဲ ေကာင္းတစ္ပြဲျဖစ္မလာဘဲ ပရိသတ္မ်ားကပါ ကြင္းအတြင္းအရာ၀တၳဳမ်ားျဖင့္ ပစ္ေပါက္သည္အထိ အ႐ုပ္ဆိုးအက်ည္းတန္ခဲ့ရသည္။
ျမန္မာေနရွင္နယ္လိဂ္ပြဲစဥ္ တိုင္းတြင္ ေဖ်ာ္ေျဖမႈေပးႏိုင္သည့္ ေဘာလံုးပြဲတစ္ပြဲအျဖစ္ ပရိသတ္ မ်ားက ၾကည့္႐ႈရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထား ေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕ပြဲမ်ား၌ ကြင္း လယ္ဒိုင္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားက ေဘာလံုးပြဲရသကို ပ်က္စီးေစကာ ပရိသတ္မ်ားကို စိိတ္ပ်က္ေစခဲ့ သည္။
ကြင္းလယ္ဒိုင္၏ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္မျပတ္သားမႈမ်ားေၾကာင့္ က စားသမားအခ်င္းခ်င္းသာမက ပရိသတ္မ်ားပါ ေဒါသျဖစ္ခဲ့ရသည့္ျဖစ္ရပ္မ်ား မၾကာခဏျဖစ္ပြားေနသည္။ ေဘာလံုးပြဲတစ္ပြဲ၏ ရသကို ဖန္တီးေပးႏိုင္သည္မွာ ကစားသ မားမ်ားသာမက ဒိုင္မ်ား၏ လိမၼာ ပါးနပ္မႈကလည္း အဓိကက်သည့္ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္ေနသည္။
ျပည္တြင္းလိဂ္ပြဲစဥ္မ်ားတြင္ ကစားသမားမ်ား၊ နည္းျပမ်ား ပြဲခ်ိန္အတြင္း ေစာဒကတက္ျခင္းေၾကာင့္ပုထုဇဥ္လူသားတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ကြင္းလယ္ဒိုင္မွာ ဖိအားေပးမႈခံ လာရၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွားမ်ား ကို က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကျခင္းေၾကာင့္ ေန ရွင္နယ္လိဂ္ပြဲစဥ္မ်ား ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ျဖစ္ခဲ့ရသည့္ ပြဲမ်ားမွာ အေရအတြက္မ်ားျပားလာခဲ့ေၾကာင္း အားကစားေလ့လာသူမ်ားက သံုးသပ္ သည္။
‘‘ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက ဒိုင္အဖြဲ႕ အစည္းကို ဘယ္သူကမွ အေကာင္းမျမင္ၾကဘူး။ ဒိုင္လူႀကီးအဖြဲ႕က ဖိ အားဒဏ္ကို ခံစားေနရတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ ကြင္းထဲမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ေတြမွားလာတယ္။ အမွားမ်ားလာ တဲ့အခါ ပြဲဆူၿပီး ထိန္းမရေအာင္ ျဖစ္လာတယ္။ ဒါေတြကို ေျဖရွင္း ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဒိုင္အဖြဲ႕အစည္းက ကြင္းလယ္ဒိုင္ေတြဘက္က မားမား မတ္မတ္ရပ္တည္ဖို႔ လိုအပ္တယ္’’ ဟု ျပည္တြင္းအားကစားကေလာင္ ရွင္ ကိုေအာင္ပိုင္က ေျပာၾကား သည္။
ျမန္မာေနရွင္နယ္လိဂ္တြင္ လက္ရွိတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေန သည့္ ဒိုင္လူႀကီးမ်ားအနက္ ကမၻာ့ေဘာလံုးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အသိအမွတ္ျပဳ ကြင္းလယ္ဒိုင္ေလးဦးသာ ရွိေန ျခင္းက အရည္အေသြးျမင့္မား သည့္ ျမန္မာကြင္းလယ္ဒိုင္မ်ား ရွားပါးေနျခင္းကို ေဖာ္ျပေနသည္။
အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ဦးေဇာ္ေဇာ္ တာ၀န္ယူခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း အေပ်ာ္တမ္းလိဂ္မွ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္လိဂ္သို႔ ကူးေျပာင္းႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း စ တင္က်င္းပသည့္ ၂၀၀၉ မွလြဲ၍ ေနာက္ပိုင္းႏွစ္မ်ား၌ ကြင္းအတြင္း သို႔ ပရိသတ္လာေရာက္အားေပး မႈႏႈန္း ဆက္တိုက္က်ဆင္းခဲ့သည္။
‘‘ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္လိဂ္တစ္ ခုမွာ ဖီဖာအသိအမွတ္ျပဳ ကြင္း လယ္ဒိုင္ေလးေယာက္ပဲရွိတယ္ဆို တာေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူး။ လိဂ္တစ္ခုေအာင္ျမင္ဖို႔ဆိုတာ နည္းျပနဲ႔ ကစားသမားေတြခ်ည္း တိုးတက္ လာဖို႔ တစ္ခုတည္းအတြက္ မျဖစ္ သင့္ဘူး။ ဒိုင္ေတြ အရည္အေသြး တက္လာေအာင္၊ လူငယ္ဒိုင္ေတြ ထြက္ေပၚလာေအာင္၊ ဒိုင္ေတြကို ေထာက္ပံ့ေပးတာေတြ ပိုရလာ ေအာင္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က စီစဥ္ေပးသင့္ တယ္။ ေဘာလံုးပြဲတစ္ပြဲျဖစ္ဖို႔ဆို ရင္ ကြင္းလယ္ဒိုင္ရွိမွ ရမယ္။ အ ရည္အေသြးရွိတဲ့ ဒိုင္ေတြေပၚထြက္လာေအာင္ လုပ္သင့္တယ္’’ဟု အားကစား၀ါသနာရွင္ ဦးျမင့္ ေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာလိဂ္တြင္ ကြင္းလယ္ဒိုင္လူႀကီးမ်ားမွာ ပြဲတစ္ပြဲကိုင္တြယ္ခြင့္ရရွိပါက က်ပ္ရွစ္ေသာင္းရရွိေသာ္လည္း တစ္လလွ်င္ အမ်ားဆံုး သံုးပြဲသာကိုင္တြယ္ခြင့္ရရွိျခင္းက မိသားစုစား၀တ္ေနေရးႏွင့္ အေတြ႕အႀကံဳပိုင္းတြင္ ထိခိုက္မႈမ်ားရွိေနသည္။ မိသားစုစား၀တ္ေနေရးတြင္ အခက္အခဲမ်ားရွိလာသည့္ ဖိအားမ်ားက ကြင္းအတြင္းထိပါလာခဲ့ၿပီး ပြဲစဥ္တစ္ပြဲကို ကိုင္တြယ္ရာတြင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္လြဲမွားမႈမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ခံစားေနရေၾကာင္း အမည္မေဖာ္လိုသူ ဒိုင္လူႀကီးတစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
‘‘တစ္လမွာ သံုးပြဲကိုင္ရင္ ႏွစ္သိန္းေလးေသာင္းရတယ္။ ဒီပိုက္ ဆံက မိသားစုစား၀တ္ေနေရးမွာ စားႏိုင္တယ္ဆို႐ုံေလာက္ပဲ ရွိ တယ္။ ၀င္ေငြနည္းေတာ့ အိမ္မွာ ျပႆနာရွိလာတယ္။ ဒီျပႆနာ ေတြေၾကာင့္ ကြင္းအတြင္း လုပ္ ကိုင္တဲ့အခါ လြဲမွားမႈေတြျဖစ္ခဲ့ဖူး တယ္’’ဟု ၎က ေျပာၾကားသည္။
ျပည္တြင္းဒိုင္မ်ားကို ဒိုင္ေကာ္မတီက ပြဲစဥ္တစ္ပြဲကိုင္တြယ္ပါက က်ပ္ရွစ္ေသာင္းသတ္မွတ္ေပး ထားၿပီး စည္းၾကပ္ဒိုင္ႏွင့္ အကူဒိုင္ မ်ားကို က်ပ္ငါးေသာင္းသတ္မွတ္ ေပးထားသည့္အတြက္ အိမ္နီးခ်င္းထိုင္းႏုိင္ငံမွ ဒိုင္မ်ားျဖင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ပါက ေထာက္ပံ့ေပးမႈမွာ မ်ားစြာကြာ ျခားေနသည္။
၂၀၁၃ က လိဂ္ပြဲစဥ္အဆံုး အျဖတ္ပြဲစဥ္ တစ္ပြဲျဖစ္သည့္ ရန္ ကုန္ယူႏိုက္တက္ႏွင့္ ရတနာပံုအ သင္းတို႔ ပြဲစဥ္ကို ကိုင္တြယ္ရန္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ဒိုင္လူႀကီးတစ္ဦးကို ေနထုိင္စားေသာက္စရိတ္၊ ေလ ယာဥ္လက္မွတ္ခအျပင္ ပြဲကိုင္ တြယ္ေၾကး ေဒၚလာငါးေထာင္ေပးကာ ငွားရမ္းအသံုးျပဳခဲ့ရသည္။
ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ ေဘာလံုးသမား မ်ားသာမက ဒိုင္လူႀကီးမ်ားပါ ျမန္ မာႏိုင္ငံထက္သာလြန္သည့္ အ ဆင့္တြင္ရွိေနၿပီး ႏိုင္ငံတကာၿပိဳင္ ပြဲမ်ားကို တာ၀န္ယူကိုင္တြယ္ေနရေသာ္လည္း ျမန္မာဒိုင္လူႀကီးမ်ားမွာ အာဆီယံအဆင့္ ေဒသအတြင္း ၿပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ ကြင္းလယ္ဒိုင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ တာ၀န္ေပးမႈမွာ မရွိသေလာက္ပင္ ျဖစ္သည္။
‘‘အခုလက္ရွိႀကံဳေတြ႕ေနရ တာက ဒိုင္ေတြက ဖိအားဒဏ္ကို မခံႏုိင္ၾကဘူး။ အေတြ႕အႀကံဳႏု နယ္တာေၾကာင့္လည္း အမွားအ ယြင္းေတြ ပိုျဖစ္လာတာ။ ဒိုင္ေတြ အတြက္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာျမႇင့္တင္ ေပးဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီ။ ေငြေၾကးက လည္း အမ်ားႀကီးသက္ေရာက္မႈရွိ တယ္’’ဟု ျပည္တြင္းအားကစား ကေလာင္ရွင္ ကိုဟိန္းထက္ေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
ဒိုင္ေကာ္မတီအေနျဖင့္ ပြဲစဥ္ အတြင္း ကြင္းလယ္ဒိုင္၏ မွားယြင္းသည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ခဲ့မိပါက ကြင္းလယ္ဒိုင္ကို အျပည့္ အ၀ ကာကြယ္ေပးရန္လိုအပ္ေၾကာင္း ဆုေပး၊ ဒဏ္ေပးစနစ္က်င့္သံုးပါက ဒိုင္မ်ား၏ စြမ္းေဆာင္ရည္မွာ သိသာစြာတိုးတက္ လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာေနရွင္နယ္လိဂ္စတင္ ခဲ့သည့္ ၂၀၀၉ မွ ယခုအခ်ိန္အထိ ဒိုင္လူႀကီးမ်ား၏ အရည္အေသြးမွာ တိုးတက္လာျခင္းမရွိဘဲ ယခုႏွစ္ လိဂ္ပြဲစဥ္မ်ားႏွင့္ ႐ႈံးထြက္ပြဲစဥ္မ်ားတြင္ ဒိုင္လူႀကီးမ်ား ကြင္း အတြင္းစြမ္းေဆာင္ရည္ညံ့ဖ်င္းမႈ ေၾကာင့္ ျပႆနာမ်ားမၾကာခဏျဖစ္ပြားေနရေၾကာင္း၊ ျမန္မာေန ရွင္နယ္လိဂ္ေအာင္ျမင္လိုပါက ကစားသမားႏွင့္ နည္းျပမ်ားသာမ က ဒိုင္လူႀကီးကလည္း ပေရာ္ဖက္ ရွင္နယ္ဆန္စြာ ကိုင္တြယ္ၾကရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ျပည္တြင္းေဘာ လံုးအသင္းနည္းျပမ်ားက သံုးသပ္ ၾကသည္။
‘‘ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာေနရွင္ နယ္လိဂ္ ဒီထက္ပိုၿပီး တိုးတက္လာဖို႔အတြက္ဆိုရင္ နည္းျပေတြနဲ႔ က စားသမားေတြပဲ ပေရာ္ဖက္ရွင္ နယ္ဆန္လို႔ မရပါဘူး။ ပြဲကို တာ၀န္ယူကိုင္တြယ္တဲ့ ဒိုင္ေတြအေနနဲ႔ လည္း ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ဆန္ရပါ မယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခု မွားယြင္းသြားတာနဲ႔ အသင္းတစ္ သင္းရဲ႕ ဆံုး႐ႈံးမႈက ႀကီးမားပါတယ္’’ဟု ေနျပည္ေတာ္အသင္း နည္းျပ ခ်ဳပ္ ဦးမ်ဳိးလိႈင္၀င္းက ေျပာသည္။
အသင္းႀကီးႏွင့္ အသင္းငယ္ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ဆံုသည့္ ပြဲစဥ္မ်ား တြင္ အသင္းႀကီးမ်ားမွာ အခြင့္အ ေရးပိုမိုရရွိေနၿပီး ဘက္လိုက္မႈမ်ားရွိလာေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ဒိုင္ေလာကကိုလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လုပ္သင့္ေၾကာင္း ျပည္ တြင္းအားကစား၀ါသနာရွင္မ်ား က ေျပာၾကားသည္။
‘‘အရင္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဒုဥကၠ႒ (ဂိုး)ဦးတင္ေအာင္ လက္ထက္တုန္းက ဥပေဒအသစ္ထြက္ရင္၊ ဥပေဒ ေျပာင္းလဲရင္၊ ရာသီအစေတြမွာ ေဘာလံုးအသင္းေတြကို ဖိတ္ၿပီး ေအာင္ဆန္းကြင္းမွာ ဒိုင္ေတြက သ႐ုပ္ျပပညာေပးတာေတြ လုပ္ တယ္။ ကလပ္တစ္သင္းခ်င္းစီကို သြားဖို႔ထက္ ပိုေကာင္းတဲ့ နည္း လမ္းပါ။ ကြၽန္ေတာ္ အဲဒီလိုမ်ဳိးျပန္လုပ္ခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒိုင္သင္ တန္းေတြမွာ ေဘာလံုးသမားေတြ တက္ေစခ်င္တယ္။ ေဘာလံုးသ မားေတြထဲက ဒိုင္လူႀကီးလုပ္မွ ဒိုင္လူႀကီးေကာင္းေတြ ထြက္လာမွာပါ။အရင္က ဘြဲ႕ရ၊ နည္းပညာ၊ အဂၤလိပ္စာေကာင္းတဲ့ သူေတြခ်ည္းအတြက္ ဒိုင္သင္တန္းဖြင့္ဖူးတယ္။ တစ္ေယာက္မွ ဒိုင္လူႀကီးျဖစ္မလာဘူး။ Laws of The Gameကို သင္ေပးလို႔ရတယ္။ ေဘာလံုးသမားကို ထိန္းဖို႔၊ ေဘာလံုးသမား ဘာလုပ္ေတာ့မယ္ဆိုတာသိဖို႔ Sense ကေတာ့ ေဘာလံုးေကာင္း ေကာင္းကစားဖူးမွ သိမွာပါ’’ဟု ဒိုင္ေကာ္မတီဥကၠ႒ ဦး၀င္းခ်ဳိက ေျပာသည္။
ကြင္းအတြင္းဘုရင္မ်ားဟု တင္စားေခၚေ၀ၚၾကသည့္ ကြင္း လယ္ဒိုင္ကို ဒိုင္ဌာန၏ အႀကီးအ ကဲက ပြဲခ်ိန္အတြင္း တိုက္႐ိုက္ၫႊန္ၾကားျခင္းျဖစ္စဥ္မွာ ၿပီးခဲ့သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဒိုင္း႐ႈံးထြက္ပြဲစဥ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ယင္းအျဖစ္အပ်က္က ကြင္းလယ္ဒိုင္မွာ ပြဲခ်ိန္ျပင္ပတြင္သာမက ပြဲအခ်ိန္အတြင္း၌ပါ လုပ္ပိုင္ခြင့္မရရွိျခင္းကို ျပသေနသည္။
ျပည္တြင္းေဘာလံုးပြဲမ်ား သာမက အာဆီယံႏွင့္ အာရွအ ဆင့္တို႔အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ကြင္း လယ္ဒိုင္အျဖစ္ တာ၀န္ယူကိုင္ တြယ္ရန္ ဒိုင္ေကာ္မတီအေနျဖင့္ ဒိုင္မ်ားကို အရည္အေသြးျမင့္သင္တန္းမ်ားပို႔ခ်သြားရန္ လိုအပ္ၿပီး စိတ္ဓာတ္ႀကံ႕ခိုင္မႈရွိေစရန္ ဒိုင္လူႀကီးမ်ား၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို တိုးေပးသင့္ေၾကာင္း အားကစားကေလာင္ရွင္အသိုင္းအ၀ိုင္းက မွတ္ခ်က္ျပဳၾကသည္။ ထို ကဲ့သို႔ အရည္အေသြးျမႇင့္သင္တန္းမ်ားမျပဳလုပ္ပါက ျမန္မာေနရွင္နယ္လိဂ္တြင္ ကြင္းလယ္ဒိုင္ေၾကာင့္ မၾကာခဏျပႆနာမ်ား ထပ္မံ ႀကံဳေတြ႕ေနရဦးမည္ျဖစ္ ေၾကာင္း အားကစားေလ့လာသူ မ်ားက သံုးသပ္ၾကသည္။
0 comments:
Post a Comment