ဆင္ေတြဟာ ကြၽန္မရဲ႕ကမၻာ

ပဲခူး႐ုိးမက သူ႔အတြက္ေတာ့ ဒုတိယအိမ္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကို တစ္လျခားလွ်င္ တစ္ႀကိမ္ ေရာက္တုိင္း ပဲခူး႐ုိးမသုိ႔ သူသြားျဖစ္သည္။ မၾကာခဏလာေရာက္သျဖင့္ ပဲခူး႐ုိးမရွိ ဆင္စခန္းကေဒသခံမ်ားႏွင့္ပင္ မိတ္ေဆြသဖြယ္ ရင္းႏွီးေနၾကၿပီ။


ပဲခူး႐ုိိးမကို ေရာက္ေလတုိင္း သူခေရေစ့တြင္းက်ေမးတတ္ေလ့ရွိသည္မွာ ဆင္မ်ားအေၾကာင္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ အုတ္တြင္းႏွင့္ သုံးဆယ္ၿမိဳ႕အနီး ပဲခူး႐ုိးမကို ေမးတင္ထားသည့္ ဆင္စခန္းရွိ ေသာေက်းရြာမွ ေဒသခံမ်ားက သူ႔ကို Elephant Lady ဟု အမည္ေပးထားၾကသည္။

အစကေတာ့ ပဲခူး႐ုိးမသုိ႔သာမန္ခရီးသြားတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ဆင္မ်ားကို လာၾကည့္ရင္းမွပင္ စိတ္အားထက္သန္လာကာ ေနာက္ပိုိင္းတြင္ သူလာသည့္အခါတုိင္း ထရပ္ကားတစ္စီးႏွင့္ ဆင္ မ်ားကိုကုသည့္ ေဆး၀ါးမ်ား၊ ဆင္ဦးစီးမ်ားကို ေထာက္ပံ့ရန္ စားစရာအသုံးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ား ပါလာတတ္သည္။

‘‘ကၽြန္ေတာ္က စကားျပန္ လုပ္ရင္း သူ႔ကို ကားေမာင္းၿပီးပုိ႔ ေပးရတယ္။ ကားေမာင္းပုိ႔ေပးရ ေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြက ကားေမာင္းလုိ႔မရဘူး။ မရတဲ့ေနရာေတြဆုိ ဆုိင္ကယ္၊ တခ်ဳိ႕ေနရာ ေတြဆုိ ေျခလ်င္ေလွ်ာက္ရတယ္။ ခင္းဗ်ား သူ႔ကိုၾကည့္ၾကည့္ပါလား။ လူေကာင္ေသးေသးေလးနဲ႔မလုပ္ႏုိင္ဘူးထင္ေနလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ သြားႏုိင္တယ္ဗ်ာ။ မယုံႏုိင္စရာ’’ဟု ကားေမာင္းပို႔ေပးရသည့္ ဦးလွသိန္းက ေျပာသည္။

အုတ္တြင္းႏွင့္ သုံးဆယ္ၿမိဳ႕ရွိ ဆင္စခန္းမ်ားတြင္ Elephant Lady ဟု သိထားေသာ သူ႔ကို ထုိင္းႏုိင္ငံ ေျမာက္ပုိင္း ခ်င္းမုိင္ၿမိဳ႕ကေန ၂နာရီခန္႔ ကားစီးလွ်င္ ေရာက္ႏုိင္သည့္ ဘမ္ေလာင္လူမ်ဳိးစု ေက်းရြာတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ထုိင္းနာမည္မွာ မစၥစ္လတ္ခ္ခ်ိဳင္လတ္ျဖစ္သည္။ ဆင္အေရးလႈပ္ရွားသူ၊ ဆင္ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ မစၥစ္လတ္ခ္သည္ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွစ၍ အသိအမွတ္ျပဳဆုတံဆိပ္မ်ား ရရွိလာသည္။

ကမၻာ့ေျမလူစြမ္းေကာင္းဆု၊ ပါရမီရွင္ဆု၊ ကမၻာေက်ာ္ တုိင္းမ္မဂၢဇင္းကေပးသည့္ အာရွသူရဲ ေကာင္းဆုႏွင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း မစၥစ္က လင္တန္က ခ်ီးျမႇင့္သည့္ ထိန္းသိမ္း ေရးလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္သည့္ ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ အမ်ဳိးသမီးမ်ား စြမ္းေဆာင္ရည္ဆုမ်ားရရွိခဲ့သည္။

ဆင္ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းကို သူ႔အသက္(၁၆)ႏွစ္တြင္ စတင္လုပ္ကုိင္ခဲ့သည္။ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ ကရင္ရြာတစ္ရြာအနီးတြင္ သူေရာက္ရွိခဲ့စဥ္ ေတာထဲမွ စူးရွနာက်င္စြာ ဟစ္ေအာ္လုိက္သည့္ ဆင္တစ္ေကာင္၏ ေအာ္သံက သူ႔ကို ယခုလုိျဖစ္လာေအာင္တြန္းပုိ႔ခဲ့သည္။

‘‘အဲဒီအသံက ကၽြန္မနားထဲက လုံး၀မထြက္ဘူး။ အဲဒီအသံရွိရာကို ကြၽန္မကို ကရင္အမ်ဳိးသားတစ္ဦးကလုိက္ပုိ႔တယ္။ သစ္သယ္ရခက္တဲ့ လွ်ဳိႀကီးထဲမွာ ဆင္တစ္ ေကာင္ဟာ သစ္တစ္လုံးကို ဆြဲေနတာေတြ႕တယ္။ သူ႔ကို ဆင္ဦးစီးက မရမကဆြဲခုိင္းေနတာျမင္လုိက္ ရတယ္’’ဟု မစၥစ္လတ္ခ္က ထုိျမင္ကြင္းကိုျပန္ေျပာျပသည္။

ယခုဆုိလွ်င္ ထုိင္းႏုိင္ငံ ဆင္ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါ၀င္လႈပ္ရွားခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေလးဆယ္နီးပါးရွိၿပီျဖစ္သည္။

သစ္ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း မ်ားတြင္ ခုိင္းေစခံရေသာ ဆင္မ်ားအေၾကာင္းေလ့လာရန္ ျမန္မာႏုိင္ ငံကို လြန္ခဲ့သည့္ ၁၇ ႏွစ္က သူ ေရာက္္ရွိခဲ့သည္။ ပဲခူူ႐ုိးမကုိ သူစေရာက္စဥ္က လမ္းပင္မရွိေသး။ အုတ္တြင္းမွ ပဲခူး႐ုိးမကို ေဖာက္ ထားသည့္ လမ္းက်ဥ္းက်ဥ္းေလး သာရွိသည္။ အခ်ဳိ႕ေနရာတြင္ ကားမေပါက္သျဖင့္ ဆုိင္ကယ္ျဖင့္ခရီးႏွင္ရသည္။

‘‘တခ်ဳိ႕ေနရာကို ဆုိင္ကယ္နဲ႔ သြား၊ အခ်ဳိ႕ေနရာေတြကို ေျခလ်င္ ေလွ်ာက္သြားရတယ္’’ဟု မစၥစ္ လတ္ခ္က ရယ္ေမာရင္းႏွင့္ေျပာျပ သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအျပင္ ေဒသတြင္း လာအုိ၊ ကေမၻာဒီးယား၊ တ႐ုတ္၊ သီရိလကၤာႏုိင္ငံတုိ႔ကိုသြား ေရာက္ခဲ့သည္။ သစ္ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အဓမၼခုိင္းေစ ခံရသည့္ ဆင္မ်ားအေၾကာင္း ေလ့ လာခဲ့ရာမွ သူမ၏ ဆင္ေလ့လာ ေရးခရီးက ရွည္လ်ားလာခဲ့သည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆင္အေရး လႈပ္ရွားသူအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေန စဥ္အတြင္း သူ႔အတြက္စိတ္အထိ ခုိက္ဆုံးျမင္ကြင္းက တ႐ုတ္-ျမန္ မာနယ္စပ္ၿမိဳ႕ မုိင္းလားၿမိဳ႕အနီးက ျမင္ကြင္းျဖစ္သည္။ ဆင္ေမွာင္ခုိ သမားမ်ား နားေနရာ ဆင္စခန္း တစ္ခုတြင္ အရြယ္မေရာက္ေသး သည့္ ဆင္ေပါက္ အေကာင္သုံး ဆယ္ခန္႔ကို ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရျခင္းျဖစ္ သည္။ တ႐ုတ္ဆပ္ကပ္လုပ္ငန္း တစ္ခုတြင္ ေရာင္းခ်ရန္အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ တရားမ၀င္ခုိးသြင္း လာသည့္ ဆင္မ်ားျဖစ္သည္။ ဆင္ မ်ား၏ တင္ပါးတြင္ Made in Myanmar ဟု အဓိပၸာယ္သက္ ေရာက္ေစေသာ ၾကယ္တံဆိပ္မ်ား အသီးသီးခတ္ႏွိပ္ထားသည္။

‘‘ဒီျမင္ကြင္းက ကၽြန္မကို အ ရမ္းတုန္လႈပ္မိေစတယ္။ ဆင္ေတြကို ၾကည့္တဲ့အခါ အရမ္းကို ဆုိးဆုိးရြားရြား ခံစားေနရတာေတြ႕ရ တယ္။ ဆင္ကုန္သည္ေတြကို ကၽြန္ မ စကားလက္ေဆာင္ပါးခ်င္တာ က ဗုဒၶဘာသာတစ္ေယာက္ဆုိရင္ ဒါဟာမလုပ္သင့္တဲ့ကိစၥပဲ။ ဆင္ ေတြကို မိေ၀း၊ ဖေ၀းတဲ့ေနရာကို ပုိ႔လုိက္တာက ဆုိးရြားတဲ့လုပ္ငန္း တစ္ခုပဲ’’ဟု မစၥစ္လတ္ခ္က ေျပာ သည္။

ဆင္မ်ားအေရး ေဆာင္ရြက္ရင္း ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္၊ ျမန္မာ-တ႐ုတ္နယ္စပ္မ်ားတြင္ ျမန္မာ့ဆင္မ်ား တရားမ၀င္ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေနသည့္ ေနရာမ်ားသုိ႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ ျမန္မာဆင္မ်ား တ႐ုတ္ႏွင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံသို႔ တရားမ၀င္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေနျခင္းကို ေလ့လာခဲ့ၿပီးေနာက္ သူ႔အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ စိတ္၀င္စားစရာ အေကာင္းဆုံးႏုိင္ငံ ျဖစ္လာခဲ့ သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သမၼတ ဦး သိန္းစိန္ အစုိးရတက္လာၿပီး ေနာက္ ဆင္အေရးလႈပ္ရွားသူ မစၥစ္လတ္ခ္တစ္ေယာက္ ျမန္မာ့ဆင္မ်ား ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ေနသူအခ်ဳိ႕ႏွင့္ ပူး ေပါင္း၍ ျမန္မာ့ဆင္မ်ားထိန္းသိမ္း ရန္ Save The Elephant Foundationကို ၂၀၁၃ တြင္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။

SEF အမည္ျဖင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံ တြင္ ဆင္အေရးလႈပ္ရွားသူအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သူ မစၥစ္လတ္ခ္သည္ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ဆင္ထိန္းသိမ္းေရး ဥယ်ာဥ္တစ္ခုကို တည္ေထာင္ ထားသည္။ ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံ တြင္လည္း ထုိအမည္ျဖင့္ ဆင္ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေနသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သူမလုပ္ ေဆာင္မည့္ ပထမဆုံးေျခလွမ္းက ပဲခူး႐ုိးမတြင္ ဆင္အုိ႐ုံ တည္ ေထာင္ျခင္းႏွင့္ ဆင္ေဆး႐ုံတည္ေဆာက္လုိျခင္းျဖစ္သည္။ ဆင္အုိ ႐ုံႏွင့္ ဆင္ေဆး႐ုံတည္ေဆာက္ ျခင္းအတြက္ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ သစ္ေတာေရးရာ၀န္ ႀကီးဌာနတုိ႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ေနသည္။ ပဲခူးၿမိဳ႕အနီးႏွင့္ ေတာင္ငူၿမိဳ႕အနီးရွိ ေနရာႏွစ္ေန ရာကို ပထမအဆင့္ ေရြးခ်ယ္ထား သည္။ ေနရာအတိအက်မဟုတ္ ေသးေပ။

သစ္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အသုံးျပဳသည့္ ဆင္မ်ားသည္ အ သက္အရြယ္ႀကီးရင့္၍ အုိမင္းမ စြမ္းျဖစ္လာသည့္အခါ သုိ႔တည္းမ ဟုတ္ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရရွိသည့္ အခါ လူမ်ားက စြန္႔ပစ္ေလ့ရွိၾက သည္။

ထုိသို႔ အသုံးမ၀င္ေတာ့ေသာ ဆင္မ်ားကို ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ရန္ ဆင္အုိ႐ုံတည္ေထာင္ရန္ စုိင္းျပင္း ျခင္းျဖစ္သည္ဟုသူကေျပာသည္။

ျမန္မာသစ္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အသုံးျပဳေသာ ဆင္မ်ား သည္ အၾကမ္းဖက္ခုိင္းေစခံရသ ျဖင့္ ခႏၶာကုိယ္အႏွံ႔တြင္ ဒဏ္ရာ ျဖစ္ပြားသည့္ ဗီဒီယိုကုိ ျပသရင္း ဆင္ေဆး႐ုံလုိအပ္ေၾကာင္းေျပာခဲ့ သည္။

ေတာထဲတြင္ က်က္စားေန သည့္ ဆင္မ်ားကို လူအမ်ားႏွင့္ ယဥ္ပါးေအာင္ ခုိင္ခံ့၍ လုံးပတ္ ႀကီးသည့္ သစ္ပင္ႏွစ္ပင္တြင္ ပူး ကပ္၍ ခ်ည္ထားၿပီး ေအာ္ဟစ္႐ုန္း ကန္ေသာ ဆင္မ်ား ေျခေထာက္၊ လက္ေထာက္မ်ား ဒဏ္ရာရၾက သည္။ တစ္ခါတေလဦးေခါင္းမ်ား ဒဏ္ရာရၾကသည္။ လူကိုေၾကာက္ ရြံ႕ေစသည့္ နည္းလမ္းျဖင့္ ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပန္း၍ က်ဴံးသြင္းသျဖင့္ မခံ ရပ္ႏုိင္သည့္ ဆင္မ်ားသည္ သူတုိ႔ ၏ ႏွာေမာင္းကိုခ်ဳိး၍ ေသေၾကာင္း ႀကံၾကသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လက္ရွိမိ႐ုိး ဖလာနည္းျဖင့္ ေတာ႐ုိင္းဆင္မ်ား က်ဴံးသြင္းသည့္ အေလ့အထမွာ လည္း မွားယြင္းေၾကာင္း သူက ေထာက္ျပေျပာဆုိခဲ့သည္။ လူကို ေၾကာက္ရြံ႕ေစသည့္ နည္းလမ္းျဖင့္ ေစခုိင္းေနျခင္းသည္ ဘုရားေဟာ တရားႏွင့္ မညီၫြတ္ဟု ၎ကဆုိ သည္။

ဒုတိယေျခလွမ္းအျဖစ္ ဆင္ ဦးစီးမ်ားကို အသိပညာေပးမည္၊ အစားအေသာက္ေထာက္ပံ့မည္၊ ဆင္ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို လူသိမ်ားလာေအာင္ ျမန္မာလူထုကို အသိပညာေပးမည္၊ အကယ္၍ ျမန္မာအစုိးရက တရားမ၀င္ ဆင္ေမွာင္ခုိတင္ပုိ႔မႈမ်ား ႏွိမ္နင္းေရးတြင္ ပူးေပါင္းပါ၀င္ရန္ ကမ္းလွမ္းလာပါက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္လည္း သူအသင့္ရွိေနမည္ဟု သတင္းေထာက္အား ေျဖဆုိခဲ့သည္။

‘‘ထုိင္းမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လာအုိ မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကြၽန္မအတြက္ ဆင္အေရးလုပ္ေဆာင္မယ္ဆုိရင္ ဘာကိုမွ နယ္စည္းမျခားထားဘူး။ ျမန္မာ့ဆင္ေတြအေရး ဆုိေပးခ်င္လုိ႔ ကြၽန္မ ဒီကို ေရာက္လာတာပါ’’ဟု စူးရွ ေတာက္ပေသာ မ်က္၀န္းေတြႏွင့္ စကားဆုိသည္။

7daydaily

Share on Google Plus

About Editor

This is a short description in the author block about the author. You edit it by entering text in the "Biographical Info" field in the user admin panel.