ဒီတစ္ပတ္ DVB ဒီဘိတ္ (စက္တင္ဘာ ၁၃၊ ၂ဝ၁၄) ကေတာ့ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအရာကို ေဆြးေႏြးၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သိေတာ္မူတဲ့အတိုင္း က်န္းမာေရးနဲ႔ ဆိုင္ရင္ ေျပာစရာေတြက မ်ားလွပါတယ္။ အစိုးရ၊ သမဝါယမနဲ႔ ပုဂၢလိကပိုင္းကေနပါေနတဲ့ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာေတြထဲမွာမွ က်န္းမာေရး အသိပညာေပးေရး ကို ေဇာင္းေ ပးေဆြးေႏြးဖို႔ ဒီဘိတ္အဖြဲ႕သားေတြက ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။
ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးသူေတြအျဖစ္ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ေရာဂါႏွိမ္နင္းေရးဌာန ဒုတိယၫႊန္ၾကား ေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဒါက္တာစိုးလြင္ၿငိမ္း၊ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD ပါတီ) ရဲ႕ အမ်ဳိးသားက်န္းမာေရးကြန္ရက္ ဥကၠ႒ ေဒါက္တာတင္မ်ဳိးဝင္း၊ မိသားစုက်န္းမာေရးဆရာဝန္ေဒါက္တာ မီမီကို နဲ႔ MSF Holland ရဲ႕ Project Medical Coordinator ေဒါက္တာသင္းသင္းသြယ္တို႔က ပါဝင္ေဆြးေႏြးၾကၿပီး ပရိသတ္ေတြထဲမွာ ဆရာဝန္ေတြအမ်ားႀကီးပါဝင္ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ပညာေပး ေရးကို အဓိကထားေဆြးေႏြးမယ္ DVB က ဒီဘိတ္ယဥ္ေက်းမႈကို ျမႇွင့္တင္ၿပီး ေဆြးေႏြးေနတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီဘိတ္တင္ဆက္သူအေနနဲ႔ ဒီဘိတ္ျဖစ္ေအာင္ အတို႔အေထာင္ အဆြအဆိတ္ေလးေတြ လုပ္ေပးရပါတယ္။ ဒါကိုပဲ တခ်ဳိ႕က ခြၽန္တြန္းေတြလို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ေခၚတတ္ၾကပါတယ္။
ဒီေန႔ဒီဘိတ္မွာလည္း တင္ဆက္သူ ကြၽန္ေတာ္က ဒီဘိတ္ျဖစ္ေအာင္ တြန္းၾကည့္ဖို႔ ႀကိဳးစားေပမယ့္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာပညာရပ္ျဖစ္ေနတာရယ္၊ လိပ္ပတ္ လည္ေအာ င္ေျပာဖို႔ကို သက္ဆိုင္ရာေျပာဆိုသူေတြက အခ်ိန္ယူေနတာရယ္ေၾကာင့္ အခ်ိန္ေတြက လင့္ကုန္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျဖတ္ျဖတ္ၿပီး အလွည့္က် ေျပာဆိုႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္း တင္ဆက္တဲ့အခါ ေဒါက္တာတင္မ်ဳိးဝင္းက ေမးမွေျဖရသလိုျဖစ္ေနတာမို႔ ေျပာရတာ အားမရေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ကူးစက္ေရာဂါ၊ မကူးစက္ေပမယ့္ တိုးျမင့္ၿပီးျဖစ္ လာ တဲ့ ေရာဂါေတြ၊ ကာကြယ္ေရး၊ ကုသေရး၊ အျပဳအမူေတြ ျပဳျပင္ေရး၊ က်န္းမာေရးပညာေရး၊ သုေတသန၊ ဘတ္ဂ်က္၊ အစိုးရဌာနခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ၊ HIV/AIDS စသျဖင့္ ေျပာဆုိစရာေတြကမ်ားလွပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ နည္းနည္းစီ လိုက္တို႔ေနမယ့္အစား ပညာေပးဘက္ကို ဦးေဆာင္ေဆြး ေႏြးၾကဖို႔ တိုက္တြန္းရပါတယ္။ ဦးေဆာင္ ေ ဆြးေႏြးၾကသူေတြဟာ တစ္ဦးခ်င္းေျပာမယ္ဆို အမ်ားႀကီး ေျပာဆိုႏိုင္ သူေတြခ်ည္းျဖစ္ေပမယ့္လို႔ အခ်ိန္အတိုင္းအတာအရ သူတုိ႔ အေကာင္းဆုံး ေျပာသြားၾကပါတယ္။
ပါေမာကၡေဒါက္တာ စိုးလြင္ၿငိမ္းက သူ႔မွာ ေျပာစရာေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္၊ အခ်ိန္မရလုိ႔ ဒီေလာက္ပဲ ေျပာတာပါလို႔ ပြဲအၿပီးမွာ ကြၽန္ေတာ့္ကို ေျပာပါ တယ္။ ေဒါက္ တာ မီမီကိုကေတာ့ က်န္းမာေရးအသိပညာေပးတာေတြကို သူေရးေနတဲ့မဂၢဇင္း၊ ဂ်ာနယ္ေတြကေန ေရးေပးေနတယ္။ အီဘိုလာဆို အခန္းဆက္ေ တာင္ ေရးေပး ခဲ့ပါ တယ္ လို႔ ေျပာပါတယ္။ က်န္းမာေရး အသိပညာေတြကို စာအုပ္စာေစာင္ေတြနဲ႔ ေရးေနတယ္ဆိုေပမယ့္ ဖတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဖတ္ၿပီးလိုက္နာ ေရွာင္ၾကဥ္တာေတြလည္း လုပ္ရ ပါလိမ့္မယ္။ ဖတ္ၿပီးပစ္ထားရင္လည္း မျဖစ္ပါဘူး။ အစိုးရက လႊတ္ေတာ္ကေန ေတာင္းခံသုံးစြဲတဲ့ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ဘတ္ဂ်က္ေတြဟာ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ တိုးျမႇင့္ သုံးစြဲလာတယ္ဆိုေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ နည္းေနပါေသးတယ္။ အႏွစ္ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ ဘတ္ဂ်က္က အေရးအႀကီးဆုံးပဲလို႔ ေဒါက္တာတင္မ်ဳိးဝင္းက ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာ့က်န္းမာေရးဘတ္ဂ်က္ဟာ အာရွမွာေရာ အာဆီယံမွာပါ အနိမ့္ဆုံးျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေဒါက္တာတင္မ်ဳိးဝင္းက ဆိုပါတယ္။ ဘတ္ဂ်က္ေတြ ဘယ္ေလာက္တိုးတိုး မလုံေလာက္ေသးပါဘူးလို႔ ေဒါက္တာ မီမီကိုကလည္း သုံးသပ္ပါတယ္။ ပညာေပးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဒါက္တာ တင္မ်ဳိးဝင္းက သုံးခ်က္ကို လိုက္နာဖုိ႔ ေျပာဆုိသြားပါတယ္။ (၁)ျပည္သူေတြ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ (၂) အစားအေသာက္ကို အာဟာရ ျဖစ္ေအာင္စားပါ၊ ဆီစားဂ႐ုစိုက္ပါ၊ (၃) ေဆးလိပ္ေသာက္တာဟာ ဘာတစ္ ခုမွ ေကာင္းက်ဳိးမေပးလို႔ ေရွာင္ပါလို႔ ေျပာပါတယ္။ ေဒါက္တာမီမီကိုနဲ႔ ေဒါက္တာသင္းသင္းသြယ္တို႔ကေတာ့ က်န္းမာေရးအသိပညာေတြရဖို႔ စာဖတ္ပါ၊ သတင္း စာေစာင္ေတြဖတ္ပါ၊ ႐ုပ္သံၾကည့္ပါ။ က်န္းမာေရးကိုလည္း စစ္ေဆးၿပီး လိုအပ္ရင္ ကုသမႈခံယူပါ၊ အဲဒီလို ခံယူေနရခ်ိန္မွာ မိသားစုနဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ကလည္း ပံ့ပိုးေပးပါလို႔ အႀကံျပဳပါတယ္။ ေဒါက္တာစိုးလြင္ၿငိမ္းကေတာ့ သူတို႔ဝန္ႀကီးဌာနက က်န္းမာေရးပညာေပးဖို႔ အဓိက တာဝန္ရွိေပမယ့္ မီဒီယာေတြကလည္း ကူၾကပါလို႔ ေျပာပါတယ္။
က်န္းမာေရးဒီဘိတ္ကို စိတ္အဝင္စားဆုံးက ဆရာဝန္ေတြ က်န္းမာေရး ဒီဘိတ္မွာ ပရိသတ္ထဲ အမ်ားဆုံး ေတြ႕ရတာက ဆရာဝန္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ သူတို႔ နားလည္လက္ခံထားတဲ့ အယူအဆနဲ႔အေၾကာင္းအရာ ေတြကို ထုတ္ေဖာ္ေဆြးေႏြးလာတာ စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ တစ္ေယာက္က ပဏာမက်န္းမာေရး အေရးႀကီးၿပီး အဲဒါကို တိုင္းျပည္မွာ ေဖာ္ေဆာင္သင့္တယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။ ဘတ္ဂ်က္ကို သိပ္မေျပာနဲ႔၊ အဆဘယ္ ေလာက္တိုးတိုးေလာက္ငမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဆရာဝန္၊ သူနာျပဳနဲ႔ အရန္သားဖြားဆရာမေတြနဲ႔ ပဏာမ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္ကို ေကာင္းေကာင္း အေကာင္ထည္ေဖာ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ဝင္ေရာက္ ေဆြးေႏြး ပါတယ္။ တျခား ဆရာဝန္တစ္ေယာက္ကေတာ့ HIV/AIDS လူနာေတြ သင့္ေတာ္တဲ့ႏႈန္းထားတဲ့ ေစ်းဝယ္ေသာက္ႏိုင္ဖို႔ အစိုးရက ဘယ္လို ကူမလဲ၊ ေသြးလြန္ တုပ္ေ ကြး ေရာဂါအတြက္ ဘယ္လိုကာကြယ္ေရးလုပ္ေပးႏိုင္မလဲလို႔ ထေမးပါတယ္။ ေနာက္ဆရာဝန္တစ္ေယာက္ကလည္း က်န္းမာေရး အတြက္ ကာကြယ္ေရးေတြ လုပ္ေဆာင္ ရာမွာ ဥပေဒျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ဖို႔လိုပါတယ္၊ ဒါကိုဘယ္လိုလုပ္ႏိုင္မလဲလို႔ ေမးခြန္းတင္ပါတယ္။ ေမးခြန္းေတြ အမ်ားစုကေတာ့ ဌာနဆိုင္ရာ အရာရွိႀကီး လည္းျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာစိုးလြင္ၿငိမ္းကို ေမးၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာၿငိမ္းက သူတို႔ဟာ အစိုးရ ဘတ္ဂ်က္ကို အနည္းဆုံးရေနတယ္လို႔ ဆိုေပမယ့္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ေထာက္ပံ့ မႈေတြကို ေပါင္းရင္ မနည္းပါဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ အခု ဘတ္ ဂ်က္ေတြ တိုး ၿပီးေနာက္မွာ ကုသေရးဘက္ ဘတ္ဂ်က္ ပိုတိုးလာၿပီး၊ ကာကြယ္ေရးဘက္မွာေတာ့ ဘတ္ဂ်က္ သိပ္မမ်ားဘူးလို႔ ေျပာပါ တယ္။ ဝင္ေရာက္ေ ဆြးေႏြးတဲ့ အ ထဲမွာ သတင္းစာဆရာေတြလည္း ပါဝင္ပါ တယ္။ ကာကြယ္ေရးခ်င္းအတူတူ (ႏိုင္ ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးနဲ႔ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ ကာကြယ္ေရး) စစ္တပ္က က်န္းမာေရးဌာနထက္ ဘတ္ ဂ်က္ဘာေၾကာင့္ပိုေနတာလဲလို႔ သတင္း ေထာက္တစ္ေယာက္ ေမးသလို က်န္း မာေရးဆိုင္ရာသုေတသနကို ဘယ္ ေလာက္ လုပ္ေနသ လဲ လို႔ ေမးတာမ်ဳိး လည္း ရွိပါတယ္။ တျခား တစ္ေယာက္ ကလည္း က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနအေန နဲ႔ လူငယ္ဆရာဝန္ေတြကို စုစည္းၿပီး စာေရးဆရာစာေဟာဆရာ ဆရာႀကီး သိပၸံမွဴးတင္တို႔လို က်န္းမာေရးအသိပညာေပးတဲ့ေဟာေျပာပြဲေတြ မ်ားမ်ားလုပ္ေဆာင္ဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။
ေရာဂါႏွိမ္နင္းေရးကိုလည္း ေဆြး ေႏြးၾကတယ္။ ျမန္မာျပည္က အဓိက ကူးစက္ေရာဂါသုံးမ်ဳိးကေတာ့ HIV/AIDS တီဘီနဲ႔ ငွက္ဖ်ားေရာဂါေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ HIV/AIDS ကို ကုသေရးေဆာင္ရြက္ရာမွာ အစိုးရ၊ ပုဂၢလိကနဲ႔ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ႏိုင္သေလာက္ ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြရွိပါတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔ ေဆးေတြ ပို ဝယ္ၿပီး ျဖည့္ တင္း ေထာက္ပံ့ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ပါဝင္ျဖည့္စြက္ေဆြးေႏြး သူေတြကေတာ့ ဥပေဒအရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရမယ့္ ကိစၥေတြ (ဥပမာအား ျဖင့္ ျပစ္မႈ ဆိုင္ရာဥပေဒပုဒ္မ ၃၇၇- ဓမၼ တာႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာလိင္ဆက္ဆံမႈ) နဲ႔ ကြန္ဒုံးကိုသက္ေသခံပစၥည္းအမွတ္နဲ႔ ျပည့္တန္ဆာေတြကို ဖမ္းဆီးမႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ကြန္ဒုံးကို သက္ေသခံပစၥည္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး မဖမ္းဖို႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကို ညိႇႏိႈင္းေျပာဆုိထားတာရွိပါတယ္လို႔ ေဒါက္တာစိုးလြင္ၿငိမ္းက ေျပာပါတယ္။ အစိုးရေဆး ႐ုံေဆး ခန္းေ တြမွာလည္း ျပည့္တန္ဆာေရာ လူတိုင္းပါလိုအပ္ရင္ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ေဆးစစ္မႈခံယူတာ၊ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးမႈကိုခံယူတာေတြ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္လို႔ ေဒါက္တာ စိုးလြင္ၿငိမ္း က ျဖည့္စြက္ေျပာပါတယ္။ ေနျပည္ေတာ္က စည္ပင္ဧည့္ရိပ္သာမွာ ကူးစက္ေရာဂါရွိသူေတြကို မတည္းခိုရဆုိၿပီး သတ္မွတ္ခ်က္ရွိတာဟာ က်န္းမာေရးဌာနက ညႊန္ၾကား ခ်က္ ထုတ္ထားတာလားဆိုၿပီး တစ္ေယာက္က ေမးပါတယ္။
ေဒါက္တာစိုးလြင္ၿငိမ္းကေတာ့ သူတို႔ အဲဒီလို ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ဳိးမရွိဘဲ သူလည္း စစ္ေဆးၾကည့္ပါဦးမယ္လို႔ ျပန္လည္ ေျပာဆိုပါတယ္။ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကာကြယ္ေဆးထိုး လုပ္ငန္းေတြကို ၁၉၇၈ ကတည္းက စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး အခုဆို ကာကြယ္ေရး ရွစ္မ်ဳိးအထိ ထိုးေပးေနႏိုင္ၿပီလို႔ ေဒါက္တာစိုးလြင္ၿငိမ္းက ေျပာပါတယ္။ အဲဒီမွာ အ သည္းေရာင္အသားဝါ ကာကြယ္ေဆးထိုးတာလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးဌာနအေနနဲ႔ ေသာက္သုံးေရ သန္႔ရွင္းမႈအေရးႀကီးေၾကာင္း ပညာေပးၿပီး၊ မသန္႔ရွင္း တဲ့ ေ သာက္သုံးေရကေန ကာလဝမ္း ေရာဂါျဖစ္တတ္တယ္၊ အခုေနာက္ပိုင္း အစာအဆိပ္သင့္တာေတြလည္း ျဖစ္ၾကတယ္လို႔ ဒီဘိတ္မွာ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ မူလတန္းကတည္းက တစ္ကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းမႈကိုသင္ရမယ္၊ ကေလးေတြကေနစၿပီး လူတုိင္း လက္သည္းညႇပ္ဖို႔၊ လက္ေဆးဖို႔စတာေတြကို လႈံ႔ေဆာ္ၿပီးလုပ္ေဆာင္ ၾကရမယ္လို႔ ေျပာဆုိ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
မ်ဳိးသာထက္
Source:popularmyanmar.com
0 comments:
Post a Comment